nic a nic
  • dzięki a przez
    17.10.2013
    17.10.2013
    Czy jest tak, że słowa przez używamy wtedy, gdy chcemy wyrazić coś nieprzyjemnego, np. „Przez ciebie złamałam nogę”, natomiast słowo dzięki stosujemy tylko wtedy, gdy dana sytuacja jest dla kogoś pomyślna – „Dzięki tobie dostałam pracę”? Czy może są sytuacje, gdy możemy je stosować wymiennie?
  • interpunkcja a powtórzone spójniki
    13.05.2011
    13.05.2011
    Szanowni Państwo,
    czy przed spójnikiem lub, jeśli poprzedza go zdanie podrzędne ze spójnikiem albo, należy umieścić przecinek? Ogólnie: czy zasadę stosowania przecinka w sytuacji powtarzania spójników należy rozumieć tak, że chodzi też o funkcjonalne, nie tylko brzmieniowe powtórzenie?
    Pozdrawiam i dziękuję za odpowiedź.
    EN
  • Ja w domum, a ty w pracyś
    27.05.2020
    27.05.2020
    Dzwonię do znajomej i pytam: W domuś. Poprawne. Ona zaś odpowiada: W domum. Też może być?
    Dziękuję za wyjaśnienie.
    Anna K.
  • Język polski a masoneria
    6.12.2014
    6.12.2014
    Szanowni Państwo,
    pewien popularny polityk stwierdził niedawno, że o zaprzestaniu spolszczania imion obcokrajowców w polskojęzycznych tekstach zadecydowała około pół wieku temu masoneria. Czy tak było naprawdę? Jaki jest faktyczny wpływ masonerii na kształt języka polskiego?
    Pozdrawiam
    Andrzej
  • Nająć a wynająć
    5.06.2017
    5.06.2017
    Odnośnie słów nająć i wynająć, to słownik PWN mówi, że nająć oznacza najmować coś od kogoś za opłatę. W drugą stronę nic nie podaje. Natomiast przy wynająć podaje, że można wynajmować coś za opłatę albo dać coś w wynajem. Więc stąd wynika, że słowo nająć i wynająć nie są synonimami? Są rozgraniczone? Co innego w przypadku najmować i wynajmować.

  • Zmieniać a zamieniać

    26.04.2022
    26.04.2022

    Szanowna Poradnio!

    Od jakiegoś czasu zastanawia mnie, czy aby opisać przemianę czegoś/kogoś w coś, można użyć zarówno czasownika zmieniać się, jak i zamieniać się. Grzebałam w słownikach i nie znalazłam jednoznacznej odpowiedzi. Być może moje odczucie, sugerujące mi, że powinno się w tej sytuacji użyć czasownika zmieniać się jest czysto subiektywne i niczym niepoparte. Tak król Midas, dla przykładu, zmieniał czy zamieniał wszystko w złoto?

    z poważaniem,

    Aleksandra Dobrowolska

  • niczego sobie

    15.01.2024
    15.01.2024

    Skąd wziął się zwrot „niczego sobie”?

    Przykład użycia: Kiedy mi o nim opowiadałaś, wyobrażałam sobie paskudnego brzydala, ale jest niczego sobie!

    Czy jest on skróceniem jakiegoś dłuższego wyrażenia? Czy jest on powiązany z konstrukcją „nic sobie z czegoś nie robić”?

  • Niczym innym (,) jak tylko
    12.11.2019
    12.11.2019
    Szanowni Państwo,
    prosiłbym o rozstrzygnięcie dylematu dotyczącego stawiania przecinków przed jak w wyrażeniu niczym innym, jak tylko, np.
    (1) Cała osada o niczym innym nie rozpowiada jak tylko o twoich przygodach.
    (2) Lenistwo jest niczym innym jak tylko nawykiem odpoczywania (porada Eksperta Poradni PWN).
    Są to zdania pojedyncze, ale zasada 90.G.2. Poradni PWN mówi, że przecinek przed spójnikami przeciwstawnymi a, ale, lecz, tylko ma być.
    Z poważaniem
    Witold Milczarek
  • niczym nie uzasadniony akcent
    21.06.2013
    21.06.2013
    Szanowni Państwo,
    chciałbym spytać o akcent wyrazowy w języku polskim. W mediach bardzo często słyszy się słowa biblioteka, politykiem, polityków akcentowane na trzecią sylabę od końca. Wydaje mi się, że nie jest to niczym uzasadnione. Uprzejmie proszę o rozwianie moich wątpliwości.
    z poważaniem
    Marcin Wiśniewski
  • Kłopotliwy Murzyn

    16.12.2020
    31.01.2017

    Wprawdzie bardzo stary nie jestem (nieco ponad 30 lat), więc może zabrzmieć to trochę dziwnie, ale w czasach mojej młodości nie było niczego złego w określeniu Murzyn. Obecnie poprawność polityczna każe mówić Afroamerykanin lub osoba czarnoskóra, a Murzyn stał się określeniem obraźliwym.

    Proszę wyjaśnić genezę Murzyna, a także dlaczego obecnie to określenie jest „na cenzurowanym”, z czego wynika ta zmiana jego postrzegania.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego